۸۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی بعد از برجام وارد ایران کردیم، کمتر از ۵ میلیارد آن جذب شد. اگر همه این مقدار جذب شده بود هیچ‌کس نمی‌توانست ما را تحریم کند.» این نکته را اخیرا محمدجواد ظریف در جمعی مطرح کرده، اما به دلایل عدم جذب این مقدار سرمایه اشاره نکرده است.
دست بر قضا همان روزهایی که برجام به تایید کشورهای مذاکره‌کننده با ایران رسید، در کسوت ریاست اتاق ایران با بیش از ۲۰۰ هیات خارجی ملاقات داشتم.
در این دوره که به گمانم یکی از خاص‌ترین دوره‌های دیپلماسی اقتصادی در ایران است، تنها در اتاق ایران با ۶ رئیس‌جمهور، ۹ نخست‌وزیر، ۲۵ وزیر و ده‌ها معاون وزیر و مقام ارشد دولتی، ۱۱رئیس اتاق و بیش از ۴ هزار تاجر و فعال اقتصادی دیدار داشتم و مذاکره صورت گرفت. پس اظهارات وزیر امور خارجه گزاف نیست.
اما چرا این مقدار سرمایه به اقتصاد ایران جذب نشد؟ نویسنده سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد» ابتدا توضیح می‌دهد که چرا دوره خاص پس از برجام یک فرصت طلایی برای اقتصاد ایران بود و بعد می‌گوید چرا نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم. به اعتقاد او، سرمایه‌گذار خارجی به ۱۰ دلیل از ورود به اقتصاد ایران ترسید:
فضای سرمایه‌گذاری مهیا نبود و نه بخش دولتی و نه بخش‌خصوصی ایران آمادگی و شفافیت لازم برای شراکت با سرمایه‌گذار بین‌المللی را نداشتند.
درحالی‌که سرمایه‌گذاران خارجی ما را رصد میکردند، منافع ملی را قربانی منافع گروهی کردیم و به جای پیام همگرایی، پیام واگرایی دادیم.
رقبای ی دولت سناریوهای مختلفی را اجرا کردند تا این پیام را به جامعه جهانی بدهند که بخشی از ساختار ی ایران فعلا علاقه به بهبود رابطه با جهان را ندارد. این رفتارها نااطمینانی را تشدید کرد.
دولت هم غفلت کرد و در باد برجام خوابید و گام موثری برای اصلاحات ساختاری و رقابتی کردن اقتصاد برنداشت.
دولت نتوانست سیستم حقوقی را متقاعد به بازنگری در قوانین و مقررات کند.
ظرفیت‌های نظام بانکی و بازار سرمایه ایران برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بسیار محدود بود. هیچ اقدامی برای اصلاح نظام بانکی و بازار سرمایه نکردیم.
آن‌روزها خیلی از افرادی که روندهای اقتصاد ایران را رصد میکردند نسبت به افزایش فعالیت‌های رانت‌جویانه و تشدید فساد ناشی از ت‌گذاری هشدار دادند، اما خودمان غفلت کردیم.
متاسفانه بخش‌خصوصی ایران هم دست کمی از دولت نداشته و ندارد. حتی صورت‌های مالی خیلی از شرکت‌های ایرانی مورد قبول سرمایه‌گذار خارجی نیست.
در دهه‌های اخیر کیفیت نامطلوب ت‌گذاری در ایران منجر به ایجاد حفره‌های عمیق رانت و فساد شده است. سرمایه‌گذار خارجی نشانه این عارضه را در گنگ و مبهم بودن جریان‌های مالی و ترامه‌های ناشفاف بنگاه‌ها می‌بیند.
حتی اگر نیمی از مشکلات اشاره شده وجود نمی‌داشت، باز هم نقش دولت در اقتصاد ایران یک عنصر بازدارنده است تا پیش‌برنده. چون این نقش طوری تعریف شده که سرمایه‌گذار خارجی می‌داند حتی اگر با بخش‌خصوصی ایران پیمان‌های سفت و سخت ببندد، روزی از رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی برخی ت‌گذاران ضربه خواهد خورد.
گروه ی : پخش برنامه گفتگو خبری چهارشنبه گذشته در شبکه دو سیما با موضوع “سرانجام لوایح چهار گانه کارگروه اقدام مالی ( FATF )” با حضور انحصاری دو نفر از مخالفین این لوایح، با پخش خبر لغو گزارش رادیویی بازی فوتبال بین دو تیم آژاکس و چلسی توسط خانم نجمه جعفری از شبکه رادیویی ورزش همزمان گردید. اقدامی که علت آن عدم پخش تلویزیونی این بازی و میسر نبودن مشاهده بازی توسط گزارشگر مربوطه اعلام شد. آن هم در شرایطی که تلویزیون های اینترنتی داخل کشور این بازی را با کیفیت بالا پخش زنده میکردند.
پیش از این دو اتفاق رسانه ای، سه شنبه شب گذشته رادیو اقتصاد در برنامه رادیویی “رهیافت” با حضور دو نفر از کارشناسان ی و اقتصادی مخالف اف.ای.تی.اف با موضوع “واکاوی رویکرد حقیقی اف.ای.تی.اف در مورد ایران” به سهو یا به عمد به فضاسازی جهت تشویش افکار عمومی علیه دولت مستقر در نظام جمهوری اسلامی ایران، آن هم به سبک و سیاق اپوزیسیون خارج از کشور، مبادرت ورزید.
در این برنامه در حالیکه عبدالله مشکاتی به عنوان کارشناس اقتصادی با طرح کذب بودن خبر مفقود شدن هجده میلیارد دلار ارز دولتی و صحیح بودن رقم بیست و هشت میلیارد دلار برای این فساد دولتی، تلاش داشت اقدامات اقتصادی دولت را در مقابله با فشار حداکثری آمریکا زیر سوال ببرد، حسن قدیری ابیانه نیز به عنوان کارشناس ی برنامه که شهرتش در مخالفت با دولت تدبیر و امید روشن و شناخته شده است، به حدی با ادبیات تند و توهین آمیز، دولت، رئیس جمهور و تیم مذاکره کننده هسته ای را بر خلاف نظرات و سیره جاری مقام رهبری مورد اهانت و تخریب قرار داد که علاوه بر اینکه مجری برنامه چندین بار مجبور به قطع سخنان وی و اصلاح و مخالفت با اظهارات وی مبنی بر خائن بودن دولت گردید؛ حتی باعث شد تا مدیریت رادیو نیز از بارگذاری این قسمت از برنامه رهیافت، که داعیه دار تبیین نظرات رهبری می باشد، در سایت و اپلیکیشن ایرانصدا خودداری نماید. بگونه ای که این قسمت از برنامه مذکور در وبگاه و اپ موضوع، قابل دسترس جهت دانلود و یا حتی پخش آنلاین نباشد.
باید دید آیا رسانه ملی که از جمله مدعیان شفافیت و اجرای عدالت در کشور است، آیا حسب قانون فرصت لازم را به نمایندگان دولت جهت نقد نقطه نظرات کارشناسان رادیو اقتصاد و شبکه دو تلویزیون می دهد یا در صدا و سیما درب همچنان بر پاشنه ایام نزدیک به برگزاری انتخابات های قبل می چرخد.
درباره این سایت